Tầm xuân thuộc họ hoa hồng và là dược liệu phổ biến trong Đông Y . Cùng tìm hiểu về tầm xuân và công dụng của nó đối với sức khỏe qua bài viết sau đây.
Gần đây, dầu nụ tầm xuân đang được nhiều chị em quan tâm vì khả năng dưỡng da thần kỳ của nó. Vậy tầm xuân là gì?, nó có tác dụng như thế nào đối với sắc đẹp và sức khỏe?
Quả tầm xuân là gì?
Đặc điểm của quả tầm xuân
Cây tầm xuân hay còn gọi với nhiều tên khác như dã tường vi, thập tỉ muội, hồng tầm xuân, ngưu cúc, thích hoa,…. Loại cây này thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae) và có tên khoa học là Rosa multiflora Thunb, có nguồn gốc Châu Á, Châu Âu, Tây Bắc Phi, Tây Á và du nhập qua nước ta từ Trung Quốc.
Cây tầm xuân là loại cây thân leo, thân nhỏ, mọc thành bụi hoặc sống bám nhờ các gai nhọn quanh thân. Chiều cao trung bình của cây từ 1 – 5 mét, lá thuộc dạng lá kép lông chim, có 5 – 7 lá chét nhỏ.
Tầm xuân thường trổ hoa vào mùa xuân, hoa có 5 cánh mọc theo chùm và có màu hồng nhạt ban đầu, rồi từ từ chuyển sang hồng đậm, cuối cùng là màu trắng. Cây kết quả màu đỏ tươi hoặc cam, một số loại có màu tím đậm đến đen, kích thước khoảng 1,5 đến 2 cm.
Thành phần dược chất trong tầm xuân
Cả thân, rễ, lá, ngọn non và quả tầm xuân là một trong những dược liệu Đông Y được sử dụng phổ biến để chữa bệnh và dưỡng da.
Riêng trong quả tầm xuân có chứa lượng vitamin C dồi dào cùng hàm lượng lớn chất đạm, chất béo, carbohydrate và chất xơ cần thiết cho con người.
Ngoài ra, người ta tìm thấy nhiều hợp chất chống oxy hóa cực mạnh có trong cây tầm xuân, đặc biệt ở bộ rễ của cây tâm xuân có các thành phần như triterpenoid acid, sitosterol hay cachoa extract có lợi cho sức khỏe và phòng chống các bệnh ung thư.
Công dụng của quả tầm xuân đối với sức khỏe
Phòng chống bệnh ung thư và các bệnh mãn tính
Một nghiên cứu về chiết xuất từ quả tầm xuân chứng mình rằng trong quả tầm xuân có chứa polyphenol có thể ngăn chặn khả năng tăng sinh của các tế bào ung thư, từ đó ngăn chặn sự di căn của tế bào ung thư và khối u.
Ngoài ra, các hợp chất như vitamin C, phenol, tannin, pectin, quercetin, sitosterol hay cachoa extract… có trong quả tầm xuân có khả năng làm chậm quá trình oxy hóa trong cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh và phòng chống được bệnh ung thư cũng như những bệnh mãn tính. Ngoài quả tầm xuân thì rễ cây tầm xuân được đề cập ở mục trước cũng có khả năng tương tự.
Chống lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch
Hàm lượng vitamin C và các khoáng chất trong quả tầm xuân siêu cao và dồi dào giúp giảm và ngăn chặn quá trình lão hóa của tế bảo, cải thiện và trẻ hóa làn da. Đặc biệt, lượng vitamin C trong quả tầm xuân cao gấp 60 lần lượng vitamin C có trong quả cam.
Loại vitamin C này giúp cải thiện hệ miễn dịch, kích thích collagen giúp tái tạo các mô liên kết, hỗ trợ sức khỏe mạch máu, chống viêm, cảm cúm và giúp cơ thể hấp thụ chất sắt tốt hơn, ngăn chặn bệnh thiếu máu. Ngoài ra, vitamin C còn ngăn ngừa bệnh scurvy, một căn bệnh có thể gây ra yếu cơ, đau khớp, phát ban và gãy răng
Kiểm soát lượng đường trong máu
Các nghiên cứu của bột quả tầm xuân trên động vật cho thấy rằng quả tầm xuân có khả năng kiểm soát lượng đường trong máu giúp hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
Trong thí nghiệm, các chú chuột bạch được dùng bột quả tầm xuân, khi đo thấy cơ thể chúng hấp thụ glucose tốt hơn những con không được sử dụng.
Ngoài ra, một số nghiên cứu khác cũng cho thấy quá tầm xuân có ích trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường cấp độ 2, ở những người có nguy cơ cao như thừa cân, tăng huyết áp.
Trị viêm khớp hiệu quả
Trên tạp chí Scandinavian Journal of Rheumatology, một nghiên cứu vào năm 2005 chỉ ra rằng dùng 5g quả tầm xuân mỗi ngày sẽ giúp giảm cơn đau nhức xương khớp tốt hơn so với việc dùng các loại giả dược điều trị.
Tuy nhiên, một nghiên cứu vào năm 2010 đã cho thấy công dụng điều trị, cải thiện về vấn đề xương khớp của quả tầm xuân thì rất thấp và chỉ tạm thời, những nghiên cứu khác cũng cho ra kết quả tương tự.
Hỗ trợ bệnh tim mạch
Trên tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng châu Âu, có một nghiên cứu nhỏ với 31 tình nguyện viên có chỉ số BMI lớn hơn 30 và họ được sử dụng 40g bột quả tầm xuân vào thực đơn trong 6 tuần.
Và kết quả cho thấy sau 6 tuần, lượng huyết áp trong cơ thể những tình nguyện viên đều được giảm đáng kể, từ đó việc tiêu thụ 40g bột hoa hồng hàng ngày trong 6 tuần có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tim mạch ở những người béo phì, thừa cân.
Ngoài ra, các nghiên cứu đã tìm ra các hợp chất y học như flavonoid và các chất chống oxy hóa khác có trong quả tầm xuân cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
Tăng cường tuần hoàn máu
Theo y học Đông Y, người ta đã sử dụng trà tầm xuân để tăng cường tuần hoàn máu, khí huyết lưu thông cũng như trị các bệnh chảy máu cam, cầm máu khi bị thương, ói ra máu.
Cải thiện sức khỏe cho da
Các tính chất trong quả tầm xuân chứa các vitamin C, vitamin A giúp làn da khỏe mạnh, tăng cường sản sinh ra collagen, giảm nếp nhăn, dưỡng trắng da.
Ngoài ra, các hợp chất chống oxy hóa có trong tinh dầu quả tầm xuân có tác dụng ngăn chặn các tác hại từ tia cực tím, loại bỏ tàn nhang, vết thâm nám.
Trong một nghiên cứu của Thái Lan, cũng cho rằng tinh dầu được chiết xuất từ quả tầm xuân giúp cải thiện tình trạng lão hóa da. Vì thế, đây là một số lý do màu dầu nụ tầm xuân được các chị em săn đón nhờ những tác dụng trên.
Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Quả tầm xuân còn xem như là vị thuốc trị bệnh về tiêu hóa hiệu quả từ xa xưa. Theo báo cáo từ đại học Michigan cho thấy rằng rằng lớp vỏ ngoài quả tầm xuân có khả năng giảm đau dạ dày và các bệnh về đường tiêu hóa khác.
Ngoài ra, theo đánh giá Đại học Zaragoza ở Tây Ban Nha vào năm 2007, chỉ ra rằng quả tầm xuân có thể làm giảm sự co rút của cơ ruột giúp điều trị tiêu chảy.
Lý do quả tầm xuân có khả năng trên là do tính chất trong quả giúp cân bằng độ PH trong dạ dày gây bất lợi vi khuẩn Helicobacter Pylori, một trong những tác nhân gây nên các vết viêm loét ở dạ dày.
Giảm chứng viêm sưng
Theo báo cáo của một số nghiên cứu của Đan Mạch về quả tầm xuân cho thấy tinh chất trong quả tầm xuân giúp giảm nồng độ protein phản ứng C trong cơ thể.
Phản ứng này là một trong những nguyên nhân gia tăng tình trạng viêm và tác dụng này cũng tương tự như với các vấn đề về khớp.
Ngoài ra, trong báo cáo cho rằng khả năng chống viêm đến từ hạt chứ không phải từ vỏ quả tầm xuân cũng như đặc tính này cũng giúp ngăn ngừa mòn sụn ở người.
Cải thiện sức khỏe thận
Theo báo cáo của thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ về công dụng của quả tầm xuân trong quá trình hỗ trợ điều trị các bệnh rối loạn về chức năng thận.
Tuy nhiên điều này cũng có mặt trái, bởi vì lượng lớn vitamin C cũng có thể gây ra sỏi thận nên cân nhắc và hỏi kiến bác sĩ.
Điều hòa huyết áp
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, quả tầm xuân có thể làm giảm huyết áp đáng kể. Tuy nhiên, nếu bạn mắc các vấn đề về huyết áp, hãy chắc chắn rằng bạn có sự chỉ dẫn cần thiết từ bác sĩ.
Tác dụng phụ khi sử dụng quả tầm xuân
Tuy có nhiều công dụng có ích cho sức khỏe và dưỡng da nhưng quả tầm xuân lại có những tác dụng phụ không mong muốn đối với một số đối tượng.
Đầu tiên, quả tầm xuân chưa được chứng minh an toàn với phụ nữ mang thai và cho con bú, nên hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo các chất trong quả tầm xuân không ảnh hưởng chất lượng sữa mẹ và sức khỏe thai nhi.
Nếu sử dụng mà cơ thể bị dị ứng như nổi mề đay, ngứa ngoài da, trong người bứt rứt khó thở, nôn ói, tức ngực,...thì lập tức ngừng dùng thuốc ngay. Ngoài ra, quả tầm xuân có thể gây tương tác, làm giảm tác dụng của thuốc điều trị mà bạn đang dùng do lượng vitamin C cao.
Tóm lại, tốt hơn hết nếu bạn đang điều trị bệnh hay đang mang thai, đang cho con bú nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng quả tầm xuân hay các sản phẩm liên quan để tránh các tình trạng ngoài ý muốn.
Quả tầm xuân mua ở đâu và giá bao nhiêu?
Hiện tại, bạn có thể tìm mua quả tầm xuân khô ở các tiệm thuốc Đông Y hoặc bạn có thể dùng sản phẩm khác của quả tầm xuân như dầu nụ tầm xuân hay trà tầm xuân.
Bạn có thể tìm mua trà tầm xuân ở các siêu thị lớn, các cửa hàng chuyên về thảo dược hay các sàn thương mại điện tử. Mức giá của trà tầm xuân ở thời điểm hiện tại rơi vào khoảng 120.000 – 150.000đ/100g.
Tuy nhiên, bạn cũng cần hỏi ý kiến bác sĩ trong việc sử dụng quả tầm xuân trong mục đích chữa bệnh.
Bên trên là một số thông tin của quả tầm xuân, cũng như các tác dụng đặc biệt của nó trong việc bảo vệ sức khỏe, làm đẹp. Organix.vn mong bài viết giúp các bạn hiểu thêm loại quả có màu hoa xinh đẹp này.
Organix.vn